Rzecznik patentowy – specjalista wspierający innowacje

Fundacja JWP już po raz drugi publikuje raport o zawodzie rzecznika patentowego. W Niemczech ten zawód wykonuje blisko 4000 osób, w Japonii ponad 10000 a w USA ta grupa zawodowa liczy 42000 osób. W Polsce rzeczników patentowych jest 898, a ich liczba od lat stale się zmniejsza.

Kiedy mowa o rozwoju polskiej gospodarki słowo „innowacja” odmieniane jest przez wszystkie przypadki. Ze środków krajowych oraz funduszy europejskich wspierane są start-upy, dofinansowywane badania naukowe czy budowa parków technologicznych. By jednak wypracowane rozwiązania i innowacyjne produkty mogły przynieść korzyści polskim twórcom i firmom, od samego początku, od momentu zakiełkowania pomysłu w głowie naukowca lub przedsiębiorcy trzeba je objąć odpowiednią ochroną prawa własności przemysłowej i wsparciem, które zapewni profesjonalny doradca – rzecznik patentowy.

Rzecznicy patentowi nie są w Polsce liczną grupą zawodową. Wg danych Polskiej Izby Rzeczników Patentowych (PIRP) w 2015 r. uprawnienia do zawodu posiadało 898 osób, w tym 453 mężczyzn i 445 kobiet. 294 osoby mają tytuł europejskiego rzecznika patentowego, czyli mogą prowadzić postępowania zgłoszeniowe przez Europejskim Urzędem Patentowym (dla porównania w Niemczech europejskich rzeczników patentowych jest blisko 4000, we Francji ponad 1000 a w Wielkiej Brytanii ponad 2000). 443 rzeczników patentowych wykonuje zawód prowadząc kancelarię patentową, 313 jest zatrudnionych w firmach prywatnych, a 146 praktykuje w oparciu o umowę cywilnoprawną.

Zawód rzecznika patentowego polega na świadczeniu pomocy w sprawach własności przemysłowej dotyczących ochrony prawnej m. in. wynalazków, wzorów użytkowych, znaków towarowych i wzorów przemysłowych. By zostać rzecznikiem należy ukończyć studia magisterskie na kierunku prawnym, technicznym lub nauk przyrodniczych a następnie odbyć aplikację rzecznikowską organizowaną co trzy lata przez PIRP. Po ukończeniu aplikacji i uzyskaniu pozytywnego wyniku egzaminu kwalifikacyjnego kandydaci zostają wpisani na listę uprawnionych do wykonywania zawodu rzecznika.

Wybór dalszej ścieżki kariery zależy od zainteresowań i predyspozycji danej osoby a w dużej mierze też od jej wykształcenia (technicznego lub prawniczego). Do wyboru są kancelarie patentowe i prawno-patentowe oraz sektor prywatny – koncerny z branż z takich, jak farmaceutyczna, biotechnologiczna, chemiczna, elektroniczna lub motoryzacyjna, w których ważną rolę odgrywają badania naukowe, patenty i innowacje lub korporacje, gdzie praca rzecznika wymaga strategicznego myślenia wpisanego w działania biznesowe i marketingowe.

Wynagrodzenie rzecznika patentowego zależy od stażu i miejsca pracy. Według ogólnodostępnych źródeł średnie zarobki w tym zawodzie wynoszą od 3000 do 9000 PLN brutto, mogą być jednak wyższe lub niższe (źródło: http://wynagrodzenia.pl/moja_placa.php?s=575,http://www.moja-pensja.pl/zarobki/48,ile-zarabia-Rzecznik-patentowy)

Rzecznicy patentowi, profesjonalni doradcy i pełnomocnicy, niezbędni jako wsparcie dla przedsiębiorców i naukowców, staną się jeszcze bardziej potrzebni po wejściu w życie systemu jednolitego patentu europejskiego. Fakt nie przystąpienia przez Polskę do Umowy o Jednolitym Sądzie Patentowym nie uchroni polskich firm działających na rynkach Unii Europejskiej przed sporami z zagranicznymi podmiotami, a warto pamiętać, że postępowania w takich sprawach będą toczyły się prawdopodobnie w Paryżu, Londynie czy Monachium.

Dlatego też Fundacja JWP już po raz drugi przeprowadziła we współpracy z warszawskimi uczelniami program edukacyjny Rzecznicy Talentów, skierowany do studentów chcących pogłębić swoją wiedzę o własności intelektualnej i przemysłowej. W ramach programu odbyło się sześć wykładów dotyczących różnych aspektów prawa własności intelektualnej.

Uwieńczeniem projektu jest raport „Rzecznik patentowy – zawód dla twórczych”, dostępny na stronie Fundacji JWP.