„Twardy” Brexit – co oznacza dla właścicieli znaków i wzorów

Nieubłaganie zbliża się 29 marca 2019 roku – termin wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Sytuacja zmienia się dynamicznie i trudno przewidzieć finał „Brexitu”, mowa jest nawet o kolejnym referendum. Niepewność jest najtrudniejsza dla przedsiębiorców, zarówno brytyjskich (którzy na wszelki wypadek gromadzą zapasy), jak i pochodzących z pozostałych krajów UE i prowadzących swoje przedsięwzięcia na Wyspach. Ci ostatni martwią się nie tylko o sprawy celne czy importowe, ale też o status swoich praw własności intelektualnej, szczególnie znaków towarowych i wzorów przemysłowych.

W Wielkiej Brytanii, dopóki jest krajem członkowskim UE, chronione są unijne znaki towarowe i wspólnotowe wzory przemysłowe. Są one przyznawane przez Urząd UE ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) i podlegają przepisom UE, w tym rozporządzeniu (UE) 2017/1001 w sprawie unijnego znaku towarowego i rozporządzeniu (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych. Od 29 marca 2019 r. unijne znaki towarowe i wzory wspólnotowe zarejestrowane przed tym dniem przestaną jako takie podlegać ochronie na terytorium Wielkiej Brytanii. W wydanym przez brytyjski Urząd ds. Własności Intelektualnej (IPO) przewodniku pt. „IP i Brexit” (stan na dzień 01/03/2019) zadeklarowano, że w przypadku wyjścia Wielkiej Brytanii z UE bez umowy, prawa własności do wszystkich zarejestrowanych unijnych znaków towarowych i zarejestrowanych wzorów wspólnotowych będą nadal chronione. Dotychczasowe znaki towarowe UE i wzory wspólnotowe otrzymają status znaków i wzorów zarejestrowanych w Wielkiej Brytanii. Tym samym będą traktowane tak, jakby zostały zgłoszone i zarejestrowane zgodnie z prawem brytyjskim. Oznacza to, że prawa do tych oznaczeń i wzorów:

• będzie można odnawiać w Wielkiej Brytanii;
• będą mogły być przedmiotem postępowań przed sądami brytyjskimi oraz trybunałem Urzędu ds. Własności Intelektualnej (IPO);
• będą mogły stanowić przedmiot obrotu;
• będzie można je licencjonować jako prawa krajowe.

Dla tych znaków towarowych i wzorów przemysłowych, które w momencie wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej znajdą się w trakcie procedur rejestracyjnych, będzie wymagane uzupełnienie formalności przed IPO na takich samych warunkach, jak dla równoważnego prawa w Wielkiej Brytanii. Zgłaszający poniosą więc koszty ponownego złożenia wniosku w Wielkiej Brytanii, przy czym prawo wyłącznego do takiego znaku towarowego lub wzoru przemysłowego ma zachować pierwszeństwo ze zgłoszenia unijnego, dokonanego przed datą Brexitu. Takie same zasady znajdą zastosowanie w odniesieniu do rejestracji znaków towarowych i wzorów przemysłowych w trybie międzynarodowym składanych w Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) przed 29 marca 2019 r., gdzie Unia Europejska zostanie wskazana jako terytorium obowiązywania znaku.

Co oznaczają opisane wyżej zmiany dla przedsiębiorców chcących chronić swoje znaki towarowe i wzory przemysłowe na rynku brytyjskim po dacie Brexitu?

Zarejestrowane unijne znaki towarowej i wspólnotowe wzory przemysłowe będą po 29 marca 2019 chronione we wszystkich państwach członkowskich UE, lecz nie w Wielkiej Brytanii. Ciągłość ochrony unijnych oznaczeń i wspólnotowych wzorów na terenie Wielkiej Brytanii zostanie zapewniona poprzez przyznanie im równoważnej ochrony na podstawie prawa brytyjskiego, choć na dzień dzisiejszy to wciąż wyłącznie zapewnienie ze strony IPO, brak jednak konkretnych rozwiązań prawnych. Właściciele praw zarejestrowanych przez EUIPO przed datą Brexitu mogą zrezygnować z ochrony, która ma być przyznawana automatycznie oznaczeniom i wzorom. Jeśli jednak zdecydują się ponownie złożyć wniosek przed brytyjskim Urzędem będą musieli ponieść koszty zgłoszenia zgodnie z obowiązującymi opłatami urzędowymi.

Dlatego właściciele znaków towarowych, dla których działalności biznesowej konieczna jest skuteczna ochrona ich praw wyłącznych na terytorium Wielkiej Brytanii, mogą rozważyć dwa rozwiązania w odniesieniu do znaków towarowych zgłaszanych przed 29 marca 2019 r.: albo rozpoczęcie procedur rejestracyjnych już na podstawie brytyjskiego prawa przed IPO, albo dokonanie zgłoszenia jeszcze w EUIPO z jego późniejszym „uzupełnieniem” po dacie Brexitu w IPO. Procedury rejestracyjne w EUIPO zajmują około czterech miesięcy, dlatego w tej chwili nie ma już możliwości zarejestrowania unijnego znaku, który zostanie objęty automatycznym przyznaniem równoważnych praw w Wielkiej Brytanii po 29 marca br.

Zarejestrowanie wzoru wspólnotowego przed EUIPO trwa z kolei około 2 tygodni, dlatego w przypadku wzorów przemysłowych można jeszcze zdążyć zarejestrować je tak, by zostały objęte automatycznym przyznaniem równoważnych praw w Wielkiej Brytanii po Brexicie. IPO zapewnia również, że po Brexicie niezarejestrowane wzory wspólnotowe będą w dalszym ciągu chronione na terytorium brytyjskim na analogicznych zasadach jak w Unii Europejskiej.

opr. Karolina Tołwińska, Tomasz Gawliczek