Jedna podróbka na każdego mieszkańca UE

Nowe informacje o naruszeniach własności intelektualnej opublikowały EUIPO i Komisja Europejska. Wynika z nich, że chociaż od roku 2014 liczba zatrzymań podrobionych artykułów spada, to skala problemu nadal jest porażająca.

Jedna podróbka na jednego mieszkańca

W swoim raporcie EUIPO Observatory, czyli specjalne centrum powołane do obserwowania naruszeń praw własności intelektualnej, podsumowało fakty dotyczące podrabianych produktów w latach 2013-2017. Z opublikowanego 19 września 2019 r. raportu wynika, że w tym czasie zatrzymano na granicach i rynkach państw członkowskich Unii Europejskiej 438 milionów produktów. To daje jedną podróbkę na każdego obywatela UE, mającego ponad 14 lat.

Szacunkowa wartość podrobionych towarów to 12 mld EUR i jest równoważna z PKB Malty za 2018 r. Wiemy jednak, że zatrzymania stanowią tylko kilka procent wszystkich podróbek znajdujących się w obiegu. Znaczną część z nich stanowią podrabiane leki, części zamienne i zabawki dla dzieci, które stanowią realne zagrożenie dla zdrowia i życia konsumentów.

Podsumowanie 2018 roku

Z kolei raport Komisji Europejskiej wskazuje, że w 2018 r. organy celne UE zatrzymały lub uniemożliwiły wypuszczenie na rynek prawie 27 milionów artykułów podejrzewanych o naruszenie praw własności intelektualnej. Rośnie liczba przechwyceń małych paczek, przesyłanych pocztą lub w ramach usług kurierskich. Mniej jest za to zatrzymań na wielką skalę, dotyczących całych transportów lotniczych lub morskich.

Najważniejsze kategorie zatrzymanych artykułów to papierosy (15%), zabawki (14%), materiały opakowaniowe (9%), etykiety, metki i naklejki (9%) oraz odzież (8%). Produkty do codziennego użytku osobistego w domu, takie jak artykuły do ​​pielęgnacji ciała, leki, zabawki i artykuły gospodarstwa domowego, stanowiły prawie 37% całkowitej liczby zatrzymanych artykułów.

Skąd płyną podróbki?

Te proporcje w ostatnich latach są bardzo podobne, odzwierciedlając popyt na poszczególne grupy towarów i poziom ich konsumpcji. Większość fałszowanych produktów nadal pochodzi z Chin, gdzie powstaje podrabiany sprzęt elektroniczny, zabawki, odzież i obuwie. Wyrastają jednak też nowe centra np. Macedonia Północna stała się głównym źródłem podrabianych napojów alkoholowych, z Turcji płyną napoje, perfumy i kosmetyki, a sprzęt komputerowy powstaje w Indiach. Natomiast materiały opakowaniowe, opatrzone podrabianymi oznaczeniami, niezbędne na dalszych etapach przestępczego procederu, powstają w Bośni i Hercegowinie.

Najwięcej fałszowanych produktów zatrzymały służby celne Niemiec i Belgii. Niemal 90% zatrzymanych podróbek jest niszczonych, za zgodą właściciela praw wyłącznych lub importera.

Dlaczego podrabiane towary są niszczone?

Wyjaśnia Tomasz Grucelski, adwokat, rzecznik patentowy i partner w Kancelarii JWP Rzecznicy Patentowi:

Podrobione towary są często bardzo niskiej jakości, ich produkcja odbywa się poza jakąkolwiek kontrolą, a co za tym idzie mogą stwarzać realne zagrożenie dla zdrowia osób z nich korzystających, nie mogą zatem swobodnie krążyć w obrocie. Poza tym, korzystanie przez konsumentów z towarów bardzo niskiej jakości oznaczonych znakiem towarowym bardzo negatywnie wpływa na postrzeganie danej marki przez konsumentów. Może bezpowrotnie zniszczyć jej dobrą opinię czy renomę, na co również z oczywistych względów właściciele praw własności intelektualnej nie mogą wyrazić zgody.

[opr. Karolina Tołwińska, grafika: Gabriela Małecka]