Jak uniknąć odmowy rejestracji znaku towarowego?

Jak przedsiębiorca może się uchronić przed wydłużonym czasem postępowania czy też niepotrzebnymi, dającymi się uniknąć kosztami? Jak zagwarantować sukces w postaci uzyskania ochrony prawnej dla swojego znaku? Odpowiedź mieści się w dogłębnej analizie artykułu 129¹ p.w.p. oraz wymienionych w nim tzw. przeszkód bezwzględnych stanowiących dla eksperta z UPRP podstawę odmowy rejestracji.

Przeszkody bezwzględne wynikają z natury samego znaku towarowego, uniemożliwiając używanie takiego oznaczenia w funkcji znaku lub występują w związku z jego używaniem. Dlatego też, przedmiotem oceny ze strony Urzędu Patentowego jest albo sam znak albo skutki jego używania w obrocie. Katalog tych przeszkód jest zamknięty, jednak w stosunku do poprzednio obowiązującej ustawy został poszerzony o złą wiarę zgłaszającego.

Różne rodzaje przeszkód

Przeszkody wynikające z natury samego znaku najczęściej powodują, że takie oznaczenie może zostać uznane za sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami. Przykład stanowią znaki wulgarne, obrazoburcze, nie do zaakceptowania społecznie. Jeśli więc przedsiębiorca ma w planach zarejestrowanie oznaczenia niewpisującego się w standardy społeczne, obyczajowe czy moralne musi na wstępie liczyć się z niepowodzeniem.

Innym przykładem są znaki mylące tj. oznaczenia, które mogą wprowadzić odbiorcę w błąd co do charakteru, jakości lub pochodzenia geograficznego.

Częstym błędem przedsiębiorców jest również nieprzygotowanie do zarejestrowania znaku przestrzennego – konkretnej formy towaru bądź jego opakowania. Nie jest to możliwe jeśli forma ta jest uwarunkowana wyłącznie jego naturą a rozdzielenie oznaczenia od towaru nie jest możliwe. Najpopularniejszym przykład stanowi dwukolorowa tabletka do zmywarki, znak ten nie został zarejestrowany ponieważ uznano jego kształt za powszechny i oczywisty. Rejestracji nie podlegają także te kształty, które odnoszą się do rozwiązania technicznego. Najgłośniejszym przykładem przegranej sprawy tego typu jest unieważnienie prawa na kształt klocka lego (wyr. TSUE z 14.9.2010 r.,  C-48/09, Lego Juris A/S v. OHIM).

Ostatnią przeszkodą wynikającą z natury znaku jest, zgodnie z artykułem 129¹ p.w.p. pkt.9 zawieranie symbolu Rzeczypospolitej Polskiej (godło, barwy lub hymn) (…). Znak towarowy wykorzystujący symbole państwowe może zostać zarejestrowany jedynie po okazaniu odpowiedniego pozwolenia.

Odpowiednie dopasowanie znaku do funkcji

Chcąc dokonać rejestracji znaku towarowego należy pamiętać, iż jego używanie nie może w najmniejszym stopniu naruszać praw osobistych lub majątkowych osób trzecich, ani też zawierać elementów będących symbolami religijnymi czy też patriotycznymi, których używanie obrażałoby czyjeś uczucia. Przykład nieudanej rejestracji stanowi znak „Pokolenie JP 2’’ (Z-295156), który miał obejmować wiele towarów: dezodoranty, biżuterię, perfumy, kawę, chusty.

(Z-295156)

Blokowanie konkurencji

Ostatnią z przeszkód bezwzględnych dotyczących rejestracji znaku jest przeszkoda wynikająca ze złej wiary. Zła wiara to działanie odbiegające od przyjętych zasad zachowania czy praktyki handlowej. W tym wypadku Urząd Patentowy nie bada znaku jako takiego, ale postawę wnioskodawcy. O złej wierze mówimy, gdy zgłaszający zdaje sobie sprawę z faktu, iż nie przysługuje mu prawo do złożenia wniosku o rejestrację znaku towarowego, a mimo tego nie ma obiekcji by działać w tym kierunku. Działania w złej wierze mogą mieć charakter blokujący lub spekulacyjny. O charakterze blokującym mówimy, gdy przedsiębiorstwo zamierza przejąć dany znak towarowy należący do kogoś innego (lecz formalnie dostępny) i dokonuje jego zgłoszenia nie w celu używania, ale zablokowania konkurencji. Działanie o charakterze spekulacyjnym także nie ma w swoim założeniu używania znaku, a kontrolowanie jego pozycji na rynku lub wzbogacenie się kosztem innego przedsiębiorstwa. Przykładem działania w złej wierze mającym na celu wzbogacenie się poprzez wykorzystanie wizerunku osoby powszechnie znanej była próba rejestracji znaku towarowego „Neymar” z roku 2012 – T-795/17, MOREIRA v. URZĄD UNII EUROPEJSKIEJ DS. WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ (EUIPO) – Wyrok Sądu (dawniej: Sądu Pierwszej Instancji). Carlos Moreira zarejestrował w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) unijny znak towarowy „Neymar” dla odzieży, obuwia i nakryć głowy. Co było do przewidzenia, o unieważnienie prawa do tego znaku natychmiast wystąpił sam „poszkodowany” w osobie brazylijskiego piłkarza Neymar Da Silva Santos Júnior. Jego wniosek został uwzględniony.

Aby uniknąć odmowy rejestracji zgłoszonego znaku, a co się z tym wiąże ponoszenia niepotrzebnych kosztów, straty czasu, a także wysiłku, rekomenduje się skorzystanie z pomocy doświadczonych rzeczników patentowych, którzy pomogą przedsiębiorcy przejść przez proces zgłoszenia i wyjść z niego obronną ręką.