Jak chronimy prawa własności przemysłowej w Polsce – wnioski z raportu UPRP 2019
W dalszym ciągu to uczelnie i instytuty, a nie firmy, są w czołówce zgłaszających wynalazki i wzory użytkowe – wynika z najnowszego raportu Urzędu Patentowego. W 2019 r. wpłynęło także więcej wniosków o rejestrację znaków towarowych niż w ubiegłych latach.
Niemal 40% zgłoszeń pochodzi od szkół wyższych, instytutów badawczych i jednostek naukowych. Podmioty gospodarcze zgłosiły 47,5% wszystkich wynalazków i wzorów użytkowych, jednak to uczelnie były największymi zgłaszającymi innowacyjne rozwiązania (Politechnika Lubelska – 135 zgłoszeń, Politechnika Wrocławska – 106 zgłoszeń i Politechnika Śląska – 103 zgłoszenia, dla porównania pierwsza na liście prywatna spółka – 20 zgłoszeń). Wyraźnie widać zatem, że techniczne i inżynieryjne talenty skupiają się w Polsce wokół ośrodków uniwersyteckich.
Zupełnie odwrotnie wygląda sytuacja w Europejskim Urzędzie Patentowym, gdzie uczelnie wyższe i ośrodki badawcze stanowią jedynie 10% zgłaszających.
Nieco inaczej rozkładają się również obszary, w których najczęściej chronione są nowe rozwiązania. W Polsce są to inżynieria lądowa, chemia wysokogatunkowych związków organicznych, pomiary, transport. W EPO natomiast w 2019 r. najwięcej rozwiązań zgłaszano w dziedzinie cyfrowej komunikacji, technologii medycznych, technologii komputerowych i dopiero w następnej kolejności urządzeń elektronicznych i maszyn.
– Nie sądzę, żeby polskich innowatorów nie interesowały cyfrowe technologie. Wręcz przeciwnie, obserwując młode firmy w ramach programów akceleracyjnych i przedsiębiorców zgłaszających się po poradę do naszej kancelarii widzę, że ogromna część z nich opiera swoje przedsięwzięcia na rozwiązaniach informatycznych. Jednak w Polsce ochrona takich rozwiązań była do tej pory utrudniona z powodu zapisów w ustawie prawo własności przemysłowej (pwp), które wyraźnie wymagały by nowe rozwiązania „technicznie oddziaływały na materię”. Eksperci Urzędu Patentowego dosyć ściśle stosowali się do tego przepisu wykluczając spod ochrony większość rozwiązań opartych na programach komputerowych – wyjaśnia mecenas Dorota Rzążewska z kancelarii JWP Rzecznicy Patentowi. – Europejski Urząd Patentowy podchodził do rozwiązań informatycznych w nieco bardziej liberalny sposób, dlatego trudno się dziwić, że technologiczni giganci, producenci smartfonów i innych urządzeń mobilnych chcą wykorzystać dostępne możliwości i chronić swoje rozwiązania kierując zgłoszenia do tego właśnie urzędu. W przyszłości komputerowo wspomagane wynalazki polskich przedsiębiorców mogą zdecydowanie zwiększyć swoją obecność w statystykach Urzędu Patentowego. Nowelizacja ustawy prawo pwp, która weszła w życie pod koniec lutego 2020 r. zniosła wymóg „technicznego oddziaływania na materię”. Dla tej kategorii wynalazków zakres żądanej ochrony definiowany będzie przez zastrzeżenia patentowe odnoszące się do czynności oraz środków technicznych sposobu.
Znacząco wzrosła liczba walidowanych w Polsce patentów europejskich. Właścicielami największej liczby walidowanych w Polsce patentów, (łącznie ponad 1/3), były podmioty z Niemiec i USA, co może wskazywać, że rynek polski jest nadal interesujący inwestycyjnie dla firm pochodzących z tych krajów.
W 2019 r. złożono również o ponad 500 wniosków o rejestrację znaków towarowych więcej niż rok wcześniej. Zdecydowanie najwięcej oznaczeń zgłoszono w klasie 35 klasyfikacji nicejskiej dla usług reklamowych. Nieco mniejszą, ale również dużą popularnością cieszyła się klasa 41 obejmująca usługi dotyczące nauczania.
Najwięcej znaków towarowych zarejestrowały w 2019 r. firmy kosmetyczne, spożywcze, farmaceutyczne i sieci handlowe.
Wzory przemysłowe pozostają jedną z mniej licznych grup praw wyłącznych. W 2019 r. wnioskowano o prawa ochronne na wzory przemysłowe 1054 razy. Najwięcej zgłoszeń dotyczyło opakowań i pojemników do transportu lub przenoszenia towarów. Drugą grupą zgłoszonych wzorów przemysłowych były meble, które wciąż są jednym z najlepiej sprzedających się polskich towarów eksportowych i cieszą się powodzeniem ze względu na jakość i wzornictwo.
Podsumowując do Urzędu Patentowego RP wpłynęło w 2019 r. blisko 5% więcej wniosków o ochronę praw własności przemysłowej. Mamy nadzieję, że świadczy to o rosnącej świadomości polskich przedsiębiorców i innowatorów, którzy w przemyślany sposób wybierają najlepsze instrumenty ochrony własności intelektualnej i przemysłowej, wpierające rozwój biznesu.
Liczba zgłoszeń krajowych:
*zgłoszenia krajowe i międzynarodowe razem
Zgłoszenia patentów europejskich w EPO:
