Stan ukrwienia tkanek, jak również możliwość przeprowadzenia właściwej jego oceny w trakcie operacji chirurgicznej stanowią kluczowe parametry powodzenia zabiegu, udanej po nim rekonwalescencji oraz prawidłowego gojenia się ran. Badania wykazują, że zasada ta ma szczególne znaczenie w chirurgii przewodu pokarmowego, gdzie najmniejsze zaburzenie ukrwienia bezpośrednio przekłada się na stopień i skuteczność wykonywanej resekcji oraz wpływać może na ewentualnie występujące na jej skutek komplikacje czy powikłania. Dotychczasowe metody oceny stanu ukrwienia bazowały głównie na technikach optycznych lub dotykowych, przez co istotnie uzależnione były od doświadczenia i wprawy chirurga. Nie dziwi zatem potrzeba opracowania nowego sposobu do wiarygodnego monitorowania związanych z ukrwieniem parametrów, jak również urządzenia, dającego możliwość prostego i nieabsorbującego dla lekarza przeprowadzenia tego sposobu w warunkach śródoperacyjnych.
Dążąc do uzyskania skutecznego rozwiązania interdyscyplinarny zespół naukowców Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Politechniki Gdańskiej, pod kierownictwem prof. Jacka Zielińskiego z Katedry i Kliniki Chirurgii Onkologicznej GUMed, opracował nowatorską metodę służącą do skojarzonej oceny ukrwienia tkanek przewodu pokarmowego. W oparciu o zaproponowaną metodę jej Twórcy wykonali prototyp urządzenia składającego się z sondy wyposażonej w szereg czujników pomiarowych oraz elektronicznej jednostki sterującej do odczytu danych. Istota rozwiązania polega na tym, że jednocześnie z zabiegiem chirurgicznym do jelita wprowadzana jest sonda, która na podstawie pomiarów parametrów optycznych i elektrycznych dostarcza zespołowi operującemu kompleksowych informacji o stopniu wysycenia tkanek tlenem. Rozwiązanie to bez wątpienia wykazuje wysoki potencjał komercjalizacyjny oraz zapewnia szereg możliwości zastosowania, w szczególności w leczeniu chorób onkologicznych, również w obrębie innych narządów wewnętrznych – dlatego decyzja o zgłoszeniu w celu uzyskania ochrony patentowej stanowi słuszną strategię oraz istotny krok w transferze wiedzy i technologii.
Przy dokonaniu zgłoszenia wynalazku – zarówno w trybie krajowym przed Urzędem Patentowym RP, jak również w ramach procedur zagranicznych – pamiętać należy o tym, że stanowiące jego przedmiot rozwiązanie spełniać musi przesłanki zdolności patentowej, tj. nowości, poziomu wynalazczego oraz przemysłowej stosowalności. Warunki te warto zweryfikować w ramach poprzedzającego zgłoszenie badania stanu techniki lub badania zdolności patentowej, które to przeprowadzane są z punktu widzenia wcześniejszych ujawnień w dziedzinie, zarówno w literaturze patentowej jak i niepatentowej. Na etapie zgłoszenia należy również pamiętać, że kluczową rolę odgrywa prawidłowe sformułowanie opisu zgłoszeniowego, w tym przede wszystkim zastrzeżeń patentowych, definiujących de facto zakres ochrony prawnej rozwiązania. Jest to o tyle istotne, że w przypadku ewentualnych błędów w dokumentacji merytorycznej zgłoszenia, nawet w zakresie najbardziej innowacyjnych rozwiązań, stanowić one mogą problem na etapie rozpatrywania zgłoszenia. Z tego powodu kwestie przeprowadzenia badania patentowego oraz prawidłowego skonstruowania dokumentacji zgłoszeniowej wynalazku zawsze warto skonsultować z rzecznikiem patentowym, zwłaszcza mającym wykształcenie zgodne z dziedziną zgłaszanego rozwiązania.
Ponieważ ochrona patentowa ma charakter terytorialny – co oznacza, że udzielana jest na obszarze kraju bądź regionu, w którym dokonane zostało zgłoszenie – warto z odpowiednim wyprzedzeniem zastanowić się nad rzeczywistym zasięgiem „geograficznym”, który interesować będzie Zgłaszającego w ramach realizowanej przez niego strategii ochrony IP. Z pewnością przed taką kwestią stanęli Twórcy opisanych powyżej metodologii oraz urządzenia do oceny ukrwienia tkanek w układzie pokarmowym. Rozwiązanie to zgłoszone zostało jako zgłoszenie międzynarodowe w trybie Układu o współpracy międzynarodowej (PCT, Patent Cooperation Treaty), co w najbliższym czasie daje szanse na uzyskanie wyłączności prawnej na terenie 153 państw członkowskich wspomnianej organizacji. Ze względu na fakt, że procedury zagraniczne wymagają szczegółowej wiedzy i doświadczenia w zakresie regulujących ich przebieg przepisów prawnych – również i w tym obszarze warto rozważyć współpracę z profesjonalnym pełnomocnikiem, jakim w sprawach wynalazków jest rzecznik patentowy.
Artykuł opublikowany 8 kwietnia w Dzienniku Gazecie prawnej.