Patent na sztuczną inteligencję? EPO daje zielone światło!
Czy wynalazki opierające się na sztucznej inteligencji można opatentować? Jeszcze do niedawna nie było jasno sprecyzowanych zasad dotyczących zgłaszania rozwiązań, których przedmiotem jest sztuczna inteligencja oraz uczenie maszynowe oparte na modelach obliczeniowych i algorytmach. Przepisy polskiej ustawy Prawo własności przemysłowej (stan prawny na grudzień 2018 r., art. 28 ust. 5) nadal uniemożliwiają uzyskanie ochrony na takie rozwiązania. Europejski Urząd Patentowy (EPO) podjął jednak wyzwanie i 1 listopada 2018 r. wprowadził wytyczne w tym zakresie.
Jakie cechy muszą mieć takie rozwiązania?
Nowe regulacje EPO dopuszczają możliwość uzyskania patentu na rozwiązania z wymienionych dziedzin, natomiast konieczne jest spełnienie ściśle określonych przesłanek. Przede wszystkim są one klasyfikowane jako metody matematyczne, a zatem nie mogą stanowić samodzielnego rozwiązania jako takiego. Zgodnie z wytycznymi dla Ekspertów EPO rozwiązania muszą posiadać charakter techniczny, czyli wykorzystywać środki techniczne, takie jak komputer albo inne urządzenie. W przeciwnym przypadku podlegają wyłączeniu z możliwości patentowania (zgodnie z Art.52 (2) i (3) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich). Przykładem takiego rozwiązania, które nie wykazuje charakteru technicznego jest, zgodnie ze stanowiskiem EPO, metoda wykonania szybkiej transformaty Fouriera na danych abstrakcyjnych, która nie określa użycia jakichkolwiek środków technicznych, zatem jest metodą matematyczną jako taką. W innym przykładzie klasyfikacja dokumentów tekstowych wyłącznie w odniesieniu do ich treści tekstowej będzie postrzegana jako nietechniczna, a zatem niemożliwa do opatentowania.
Rozwiązania o charakterze technicznym
Często pierwsze spojrzenie na konkretny wynalazek sugeruje, że mamy do czynienia z technicznym charakterem rozwiązania. Dzieje się tak na przykład w sytuacji, gdy chcemy zastrzec wynalazek, którego przedmiotem jest np. „maszyna wektorów wsparcia” lub „silnik wnioskowania”. Określenia „maszyna” i „silnik” wydają się wskazywać występowanie urządzenia o charakterze technicznym. Ze względu na to, że mogą odnosić się do abstrakcyjnych modeli pozbawionych technicznego charakteru, takie rozwiązania są badane przez ekspertów EPO na etapie procedury zgłoszeniowej bardzo skrupulatnie.
Przykładem rozwiązania z zakresu sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, które według EPO podlegałoby opatentowaniu, jest zastosowanie sieci neuronowej w aparacie do monitorowania serca w celu identyfikacji nieregularnych uderzeń serca. Przykładami celów technicznych mogą być także: klasyfikacja sygnałów mowy, cyfrowego dźwięku lub wideo czy cyfrowych obrazów. Istotnym jest, aby zastrzeżenia patentowe wprost lub pośrednio wskazywały ścisły związek pomiędzy celem technicznym a etapami danej metody. Ogólny cel, taki jak np. „sterowanie systemem technicznym”, nie będzie wystarczający.
Kolejnym krokiem po ustaleniu charakteru technicznego rozwiązania jest zweryfikowanie, czy dane rozwiązanie jest nowe i posiada poziom wynalazczy. Jeśli zachodzą wszystkie konieczne przesłanki uznania rozwiązania za wynalazek, możemy rozpoczynać procedurę patentowania.
Bibliografia:
https://www.epo.org/law-practice/legal-texts/html/guidelines2018/e/g_ii_3_3_1.htm
Opracowanie:
Paweł Kocańda, rzecznik patentowy, Dominika Borys, asystent rzecznika patentowego
