Ochrona wynalazków – rzecznik patentowy doradzi najlepiej

6 grudnia br. Ministerstwo Rozwoju ogłosiło projekt nowelizacji ustawy Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 776 ze zm.). Pomiędzy przepisami doprecyzowującymi wcześniejsze zmiany, dotyczącymi zgłoszeń patentów i znaków towarowych znalazł się też zapis o przyznaniu prawa do prowadzenia postępowań w sprawach wynalazków i wzorów użytkowych adwokatom i radcom prawnym.

Dorota Rzążewska, radca prawny, polski i europejski rzecznik patentowy, Wspólnik Zarządzający Kancelarii JWP Rzecznicy Patentowi przestrzega, że taki pomysł wprowadzony w życie przyniesie zgubne skutki dla polskich przedsiębiorców.

– „Ochrona wynalazków, czyli rozwiązań technicznych i naukowych wymaga specjalistycznej wiedzy i odpowiedniego przygotowania. Większość rzeczników patentowych zajmujących się wynalazkami i wzorami użytkowymi ma wykształcenie inżynierskie, techniczne, biotechnologiczne lub zajmowało się czy zajmuje się  pracą naukową. Rzecznicy patentowi odbywają trzyletnią aplikację zawodową, gdzie wiele czasu poświęca się na naukę odpowiedniego formułowania opisów i zastrzeżeń patentowych. Od tego, jak przygotowana jest dokumentacja patentowa zależy, czy eksperci Urzędu Patentowego pozytywnie rozpatrzą zgłoszenie” – wyjaśnia Dorota Rzążewska.

Co tak trudnego jest w zgłoszeniach patentowych, że adwokat czy radca prawny sobie nie poradzi?

– „Wszystko” – odpowiada Piotr Godlewski, biotechnolog, polski i europejski rzecznik patentowy (EQE) z Kancelarii JWP. – „Dobry pełnomocnik w sprawie zgłoszenia patentowego to rzecznik patentowy z technicznym wykształceniem. Daleka droga prowadzi od pomysłu czy idei, z którą zwraca się wynalazca, do nabrania przez nią ostatecznej formy opisu patentowego. Tylko techniczne wykształcenie oraz znajomość „rzemiosła”, czyli konstrukcji zastrzeżeń patentowych i odpowiedniego formułowania zakresu ochrony – tak aby chronić jak najszerzej, ujawniając przy tym niezbędne minimum – są w stanie zapewnić prawidłowy opis. Nie miejmy złudzeń – zgłoszenie patentowe powinien przygotowywać rzecznik patentowy. Naiwne sądzenie, że może być inaczej spowoduje, że największą cenę za źle przygotowane i prowadzone postępowania zgłoszeniowe zapłacą wynalazcy i przedsiębiorcy. O tych ostatnich niestety nikt nie pomyślał projektując nowelizację pwp”.

Dążenie za wszelką cenę do deregulacji zawodu rzecznika patentowego może mieć negatywne skutki dla podnoszenia poziomu innowacyjności w Polsce. Ogromne środki i wysiłki wkładane są obecnie we wspieranie start-upów, które są najczęściej oparte o nowatorskie rozwiązania. Bez odpowiedniej ochrony własności intelektualnej i przemysłowej takie przedsięwzięcia nie będą miały szans osiągnąć sukcesu na polskim rynku ani tym bardziej na międzynarodowym. W dobie niewyobrażalnie szybkiego postępu, Internetu Rzeczy, Przemysłu 4.0 wsparcie ze strony rzecznika patentowego w biznesie jest kluczowe.

Wśród rzeczników patentowych jest także trochę osób z podwójnymi uprawnieniami, czyli będących jednocześnie rzecznikami i adwokatami lub radcami prawnymi. Jednak takie osoby przeszły przygotowanie do pracy z wynalazkami i wzorami użytkowymi podczas aplikacji rzecznikowskiej, zakończonej egzaminem, na którym musieli wykazać się znajomością wiedzy technicznej pozwalającej na prawidłowe formułowanie opisów patentowych, ich interpretację oraz znajomość procedur koniecznych do uzyskania ochrony innowacyjnych rozwiązań polskich przedsiębiorców w kraju i zagranicą.

– „Jeśli adwokaci i radcowie prawni mają mieć takie same prawa jak rzecznicy, być może powinni przechodzić weryfikację swoich umiejętności w zakresie ochrony rozwiązań technicznych” – proponuje Dorota Rzążewska.

Raz dokonane zgłoszenie patentowe nie może zostać wycofane i złożone ponownie, np. z poprawkami lub przeredagowanym opisem. Zgłoszenie jest równoznaczne z ujawnieniem wynalazku. Jeśli wynalazek nie uzyska ochrony patentowej to pozostaje ujawniony i staje się częścią stanu techniki, czyli powszechnego zbioru wiedzy, z którego wszyscy mogą korzystać. Twórca rozwiązania nie skorzysta z wyłączności. Dlatego właśnie na wstępnym etapie współpraca przedsiębiorcy z wykwalifikowanym doradcą jakim jest rzecznik patentowy, jest niezbędna.